Na današnji dan prije 25 godine snage OVK-a, albanske vojske i NATO napale su rejon karaule Košare na jugoslovensko-albanskoj granici.

Napad je bio silovit, iznenadio je Vojsku Jugoslavije i OVK je zauzela karaulu, ali nije uspjela da dublje prodre na Kosovo i Metohiju, što je bio osnovni cilj napada. Vojska Jugoslavije imala je 108 poginulih, a OVK više od 200.

Oko 1.500 pripadnika OVK, uz podršku albanske artiljerije, NATO avijacije i instruktora napalo je rejon karaule Košare na frontu širine nekoliko kilometara rano ujutro 9. aprila 1999. godine. Do 9. aprila NATO nije gađao Košare, ali jeste druge položaje na jugoslovensko-albanskoj granici. Karaula je locirana na obroncima Prokletija, nedaleko od Đakovice i Dečana.

Izviđači u neprijateljskim uniformama

U tom trenutku na frontu je bilo nešto više od 100 pripadnika graničnih jedinica Vojske Jugoslavije. Zbog žestokih napada iz vazduha, ali i diverzija OVK, veća pomoć nije mogla odmah da stigne.

Procjena vojnog vrha bila je da će kopneni napad najvjerovatnije krenuti iz Makedonije gdje se već nalazilo oko 16.000 vojnika NATO-a, a pretpostavke da će glavni napad ići preko Košara nije bilo.

Poslije pada karaule, stiglo je pojačanje od više stotina pripadnika Vojske Jugoslavije iz pješadijskih i specijalnih jedinica, tako da je linija fronta stabilizovana 19. aprila i nije bilo većih pomjeranja do kraja rata.

Prisluškivanjem radio-veza Vojska Jugoslavije je ustanovila da su artiljeriju i minobacače, veoma precizno navodili ljudi koji su govorili italijanski i francuski. Izviđači su na neprijateljskim uniformama viđali italijanske, francuske, turske, britanske i oznake tzv. ABiH sa ljiljanima.

Za Vojsku Jugoslavije nije bilo odmora

Kako navodi RTS, na vrhuncu borbi Vojska Jugoslavije imala je oko 1.200 vojnika, a OVK, sa dobrovoljcima i albanskim jedinicama pet do šest hiljada. Snage OVK su ratovale u smjenama, dok za VJ nije bilo odmora.

Velika koncentracija snaga na Košarama koštala je OVK napuštanja mnogih položaja, jer je utvrđeno da su mnogo dijelovi granice sa albanske strane bili gotovo bez ikakve odbrane.

Svijest da ukoliko padne linija fronta na Košarama, kreću mnogo ozbiljniji sukobi sa OVK i NATO, sa neizvjesnim krajem, držala je moral na visokom nivou. Vojska Jugoslavije je često išla u napade po ledenoj kiši, mrazu, magli i snijegu dubine jedan metar i branila svaki položaj do posljednjeg trenutka – što je dodatno uticalo na pad morala kod neprijatelja.

Cilj napadača, OVK, NATO-a i albanske vojske bio je da se prodre u Metohiju i da se snage Vojske Jugoslavije, do tada maskirane i dobro sakrivene, natjeraju na otvorenu borbu u kojoj bi do izražaja došla tehnološka prednost NATO avijacije.

Teritorija SRJ koju je zgresor uspio da zauzme bila je svega četiri kilometra u širinu i par stotina do hiljadu metara u dubinu.

Bizarne scene krvavih borbi

Tokom krvavih borbi na Košarama bilo je i mnogih bizarnih scena, u koje je teško povjerovati. Dešavalo se da ljudi sa obje linije fronta zbog guste magle zalutaju u neprijateljske rovove i vrate se u sopstvene, a da ih niko ne primijeti.

Zbog stalnog prisluškivanja jedan rezervni oficir VJ se prisjetio američkih Navaho Indijanaca iz Drugog svjetskog rata, i angažovao dvojicu Roma, pripadnika VJ, koji su na svom jeziku radio-vezom navodili jugoslovensku artiljeriju i minobacače. Do kraja rata NATO i OVK nisu uspjeli da shvate o čemu se radi, jer nisu razumjeli romski jezik.

Glavninu graničnih jedinica na Košarama prije bitke činili su vojnici na redovnom odsluženju vojnog roka koji su služili vojsku od marta 1998. godine i imali su uglavnom po 19 ili 20 godina. U bici za Košare u redovima Vojske Jugoslavije borio se veliki broj dobrovoljaca iz zemlje i inostranstva. Osim Rusa – Kozaka iz padobranskih jedinica, u redovima dobrovoljaca bili su ljudi iz drugih evropskih zemalja – takozvani „internacionalni odred“ od tridesetak ljudi činili su ljudi iz zapadnog dijela Ukrajine, Finske, Švedske, Danske, Holandije i po jedan Škot i Irac iz Velike Britanije.

Oni su dali živote na Košarama

Poginulo je 108 pripadnika vojske i dobrovoljaca, a tijela nekoliko vojnika nikada nisu izvučena sa granice. Danas se na području karaule Košare nalazi oko 150 grobnica poginulih pripadnika Oslobodilačke vojske Kosova, ali se procjenjuje da je još nekoliko desetina ljudi iz redova OVK sahranjeno u Albaniji, navodi RTS.

Bitka za Košare je zvanično završena 14. juna 1999. godine, kada se Vojska Jugoslavije na osnovu Kumanovskog sporazuma sa snagama KFOR-a povukla sa Košara. Povlačenje je za razliku od drugih dijelova Kosova, proteklo bez ikakvih incidenata, a neprijatelji su jedni druge mirno posmatrali.