Ko je živio u SFRJ zna da je 22. decembar bio dan JNA, kada su se u vojsci dijelila odlikovanja i generalski činovi, ali i odlazilo u penziju. Kako je nastala i koliko dugo je postojala vojska čije naoružanje i danas koriste vojske svih država bivše Jugoslavije.

Jugoslovenska narodna armija nastala je 1. marta 1945. godine, kada su odlukom vrhovnog komandanta NOV i POJ, maršala Jugoslavije Josipa Broza Tita, Narodnooslobodilačka vojska i partizanski odredi Jugoslavije reorganizovani i preimenovani u Jugoslovensku armiju. Ona je tada predstvaljala oružanu snagu Demokratske Federativne Jugoslavije, a 29. novembra 1945. godine, poslije proglašenja Federativne Narodne Republike Jugoslavije, postala je oružana sila FNRJ.

Ipak, kao datum osnivanja uzima se 22. decembar 1941, kada je Prva proleterska brigada imala prvu bitku. Osnovana je dan ranije u Rudom, na rođendan Josifa Staljina, ali je posle 1948. donijeta odluka da se taj dan ne obilježava već dan "vatrenog krštenja". 

Ukidanje

Jugoslovenska narodna armija je zvanično nestala 20. maja 1992. godine proglašenjem Vojske Jugoslavije kao oružane sile Savezne Republike Jugoslavije. Od jedinica Jugoslovenske narodne armije koji su ostali u Bosni i Hercegovini nastala je Vojska Republike Srpske, a od jedinica u Hrvatskoj Vojska Republike Srpske Krajine.

Organizacija

Foto: RTS 

JNA se sastojala od vidova, rodova i službi. Vidovi su bili: kopnena vojska, ratno vazduhoplovstvo i protivvazdušna odbrana i ratna mornarica. Rodovi su bili: pješadija, artiljerija, artiljerijsko-raketne jedinice protivvazdušne odbrane (u sva tri vida JNA), oklopne jedinice, inženjerija, ABH odbrana, veza i granične jedinice. Službe u JNA bile su: tehnička služba, građevinska služba, intendantska služba, saobraćajna služba, vazduhoplovno-tehnička služba, organi bezbijednosti i vojna policija, sanitetska služba, veterinarska služba, finansijska služba, administrativna služba, pravna služba, geodetska služba, muzička služba i informatika u OS. Krajem 80-ih godina VOJIN (Vazdušno osmatranje, javljanje i navođenje) postao je rod vojske.

Vojna obaveza u JNA bila je opšta. Sastojala se od regrutne obaveze, obaveze služenja vojnog roka od godinu dana i služenja u rezervnom sastavu.

Primjeran vojnik

Foto: RTS

U JNA se dodjeljivala diploma 'primjernim vojnicima', tj. onima koji su se tokom služenja vojnog roka značajno istakli u razvijanju drugarstva, bratstva i jedinstva, i savladavanju vojne obuke.

Dan JNA

Dan Jugoslovenske narodne armije ili samo Dan armije bio je praznik oružanih snaga Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije (SFRJ) i ustanovljen je naredbom vrhovnog komandanta oružanih snaga i ministra narodne odbrane FNRJ maršala Josipa Broza Tita od 20. oktobra 1947. godine. Obilježavao se 22. decembra u znak uspomene na 1941. godinu i formiranje Prve proleterske udarne brigade, prve operativne i regularne jedinice Narodnooslobodilačke vojske.

U čast Dana armije Savezni sekreterijat za narodnu odbranu je svake godine dodjeljivao nagradu "Dvadeset drugi decembar", a povodom svake desetogodišnjice Jugoslovenske narodne armije (JNA) Savezni sekretarijat je dodjeljivao jubilarne spomen-medalje.

Moćna sila 

JNA je krajem osamdesetih imala više od 220.000 ljudi stalnog sastava pod oružjem, a u slučaju rata, mobilizacijom je mogla narasti na preko milion i po ljudi. JNA je kako mnogi navode bila treća vojna sila u Evropi, a neki su je procjenjivali kao petu ili sedmu u svijetu. Nakon završetka Drugog svjetskog rata, sa više od 800.000 prekaljenih boraca i cjelokupnom logistikom, bila je u samom vrhu evropskih vojski na pobjedničkoj i antifašističkoj strani.