U Crkvi Svetih apostola Petra i Pavla u Oseniku kod Pazarića danas je služen parastos povodom 29 godina od zatvaranja koncentracionog logora "Silos" u Tarčinu kod Sarajeva u kojem je bilo zatočeno više od 600 srpskih civila, od kojih su 24 umrla od posljedica fizičkog zlostavljanja, prebijanja i torture.

Protojerej-stavrofor Miljan Rađenović u besjedi je pomenuo imena svih žrtava ističući da "svako ko položi život svoj za Hrista, biće obavijen vijencem slave, pa su tako i imena srpskih stradalnika u `Silosu` obavijeni slavom".

- Naša je sveta dužnost da ih nikada ne predamo zaboravu i da vječno pamtimo njihovu žrtvu, a to možemo postići samo srpskom slogom i jedinstvom, pod okriljem Srpske pravoslavne crkve - rekao je Rađenović.

Foto: srna.rs

Prema ranijim svejdočenjima srpskih logoraša i zvaničnika Republike Srpske, logor "Silos" u Tarčinu bio je i ostao simbol stradanja srpskog naroda u proteklom ratu, pogotovo ako se ima u vidu datum njegovog nastanka, činjenica ko su bili zatvorenici i do kada je postojao.

Mnogi smatraju da je cijela predratna opština Hadžići bila svojevrsni logor za Srbe, a da je "Silos" bio jedan od najozloglašenijih, jer su u tom objektu stradali nevina djeca, žene i starci srpske nacionalnosti.

Bivši srpski logoraš iz "Silosa" Đorđo Šuvajlo rekao je ranije Srni da su za zločine u tarčinskom silosu direktno odgovorni tadašnji predsjednik muslimanske opštine Hadžići Mustafa Đelilović i komandant Devete brdske brigade takozvane Armije BiH Nezir Kazić i njihovi saradnici.

"Silos", kao koncentracioni logor za Srbe, kojim je upravljala takozvana Armija BiH, otvoren je 11. maja 1992. godine u objektu u kojem se prije rata čuvala pšenica, a zatvoren je 27. januara 1996. godine na Svetog Savu, odnosno dva mjeseca nakon što je potpisan Dejtonski mirovni sporazum.

Prema svjedočenju bivših zatočenika, "Silos" je imao sve elemente zloglasnog logora iz Drugog svjetskog rata Aušvica.

U "Silosu" je bilo zatočeno 600 srpskih civila, od kojih su 24 umrla od posljedica fizičkog zlostavljanja, prebijanja i torture.

U tom logoru, jednom od ukupno 126 na području ratnog Sarajeva, uglavnom su bili zatvoreni civili sa područja Tarčina, Pazarića i drugih okolnih mjesta.

Najmlađi među njima bio je četrnaestogodišnji Leo Kapetanović, a najstariji Vaso Šarenac, koji je imao više od 85 godina i koji je umro u "Silosu" na temperaturi uvijek 10 stepeni nižoj u odnosu na spoljnu.

Torture nisu bile pošteđene ni žene, od kojih je jedna bila u šestom mjesecu trudnoće.

Srpski zatvorenici koji su preživjeli stravične torture svjedočili su da su tadašnji zvaničnici u Vladi takozvane RBiH dolazili u "Silos" i da su bili upoznati o dešavanjima u logoru.

Bivši zatvorenik "Silosa" Radojka Pandurević ispričala je u ranijem svjedočenju za Srnu da je i muslimanski ratni lider Alija Izetbegović dva puta bio u blizini "Silosa".

Zatvorenik logora smrti pokojni Slavko Jovičić Slavuj, koji je i bivši poslanik u parlamentu BiH, iz "Silosa" je izašao 27. januara 1996. godine.

On je svjedočio da je "Silos" bio laboratorija za ispitivanje ljudske izdržljivosti, gdje su muslimanski vojnici i čuvari zatvorenike gledali kao životinje koje su svakodnevno tukli, mučili na razne načine, "ubijali" glađu i trovali raznim lijekovima.

- Nikad i nikome na svijetu ne ponovilo se takvo stradanje i takva mučenja, koja svijet i savremena civilizacija nikad neće moći da shvate, niti da razumiju - naveo je tada Jovičić.

O raspuštanju logora "Silos" zatvorenici su saznali od predstavnika Međunarodnog komiteta Crvenog krsta.

Logor su napustili 26. januara 1996. godine, dok su posljednja 42 zatvorenika izašla dan kasnije, čime su konačno zatvorena vrata ovog kazamata.

Dana 24. novembra 2011. godine policija je privela nekoliko pripadnika takozvane Armije BiH koji su osumnjičeni da su učestvovali u zločinima i progonu srpskog stanovništva na području sarajevske opštine Hadžići.

U Tužilaštvu BiH u Sarajevu je 19. aprila 2012. godine počelo suđenje osmorici pripadnika takozvane Armije BiH koji su osumnjičeni za nezakonita hapšenja, mučenja i ubijanja, nečovečno postupanje prema srpskim civilima u logoru "Silos".

Osumnjičeni su Mustafa Đelilović, Fadil Čović, Mirsad Šabić, Nezir Kazić, Bećir Hujić, Halid Čović, Šerif Mešanović i Nermin Kalember.

Za ovo suđenje je vladalo veliko interesovanje, ne samo porodica ubijenih i oštećenih već i medija u BiH i regionu.

Sud BiH je u julu 2021. godine donio drugostepenu presudu kojom su šestorica osuđenih za zločine nad civilima osuđena na ukupno 42 godine zatvora.

Bivši komandant Devete brdske brigade takozvane Armije BiH Nezir Kazić osuđen je na 10 godina zatvora, na po osam godina zatvora su osuđeni nekadašnji načelnik Stanice javne bezbjednosti u Hadžićima Fadil Čović i bivši upravnik logora "Silos" u Tarčinu /do avgusta 1994/ Bećir Hujić, komandir Policijske stanice u Pazariću Mirsad Šabić je osuđen na šest godina, dok su na po pet godina osuđeni nekadašnji upravnik "Silosa" /od avgusta 1994/ Halid Čović i bivši stražar u ovom logoru Nermin Kalember.

Njih šestorica su osuđena za protivzakonito zatvaranje i nečovečno postupanje prema civilima srpske i hrvatske nacionalnosti zatočenim u "Silosu", kasarni Krupa u Zoviku i Osnovnoj školi "9. maj" u Pazariću, kao i za uskraćivanje prava na suđenje i odvođenje civila na prinudne radove.