Fotografija je od svog nastanka u suštini mnogo uticala na razvoj društva i opštu informisanost ljudi o raznim događajima koji su se dogodili u našoj bližoj okolini, ali i širom svijeta.

Postala je medij kojim je moguće prenijeti mnogo više od riječi i upravo zbog toga se i nalazi svugdje oko nas, u knjigama, časopisima, ulici, našoj kući i medijima, odnosno i na sve više popularnim društvenim mrežama.

Neki se fotografijom bave amaterski iz ljubavi, neki žive od fotografije i profesionalni su fotografi, dok neki tek ulaze u te vode s ciljem brze i lake zarade, te svakodnevno u medijima, posebno na društvenim mrežama, čujemo za neke od "novih" fotografa u našem gradu.

Doktor književnoistorijskih i  lingvističkih nauka i docent na Univerzitetu Istočnom Sarajevu, koji se bavi i fotografijom, Darko Kovačević kaže u razgovoru za portal Katera da društvene mreže i mediji danas plasiraju toliko informacija i sadržaja na dnevnom nivou da je svaka popularnost stečena preko njih veoma relativna, nestabilna, lokalna i kratkotrajna.

Kovačević ističe da su, s druge strane, razvoj informacionih tehnologija i sveopšta digitalizacija, uz konstantno poboljšanje kvaliteta, raznolikosti ponude i načelne pristupačnosti digitalnih uređaja neminovno uticali i na fotografiju.

- Sveprisutnost digitalnih fotoaparata, kako kao samostalnih uređaja u različitim varijantama, tako i kao sastavnih, standardnih dijelova savremenih mobilnih telefona dovela je do toga da je fotografija dovedena u situaciju u kojoj je, kao umjetnost i profesionalna djelatnost, izgubila svoju ekskluzivnost i postala maksimalno omasovljena kao svakodnevna aktivnost usmjerena ka vizuelnom čuvanju, digitalnom ovjekovječivanju podataka, prizora, uspomena ili stanja vlastitog izgleda u jedinici vremena – kaže Kovačević.

On ističe da zahvaljujući već pomenutom tehnološkom razvoju, u velikom broju slučajeva i uređaja, prvenstveno kada je riječ o "compact" digitalnim fotoaparatima i, naročito, pametnim telefonima, nije potrebno nikakvo posebno predznanje ili vještina, osim elementarnog smisla za kadriranje, da bi se u dobrim svakodnevnim svjetlosnim uslovima dobila tehnički i estetski dobra i upotrebljiva fotografija.

- U tom smislu, ukoliko se fotografija svede na sam čin fotografisanja, neminovno se nameće zaključak da je svako ljudsko biće koje u današnje vrijeme posjeduje i koristi bilo kakav vid fotoaparata u nekim trenucima svog života fotograf. Sasvim je drugo pitanje koliko je onih čije znanje, tehnika, vještina, sposobnosti i načelna estetika ispunjavaju uslove da se neko, u vokacijskom smislu, nazove fotografom – ističe Kovačević.

Prema njegovim riječima, do  te „masovnosti“ došlo je onog trenutka kada je kvalitetna i ozbiljnija foto-oprema, u prvom redu DSLR i mirrorless aparati i objektivi, postala kupovno pristupačna većem broju zainteresovanih korisnika.

Foto: Ilustracija

- To je kroz nekoliko godina, dovelo do toga da danas postoji zaista ogroman, praktično nesaglediv broj onih koji se bave fotografijom i svoj rad predstavljaju u virtuelnom ili stvarnom svijetu, bilo u komercijalne svrhe, bilo amaterski, radi vlastitog zadovoljstva – kaže Kovačević.

U domenu komercijalne fotografije danas neosporno postoje tehnički i estetski standardi koje je potrebno ispuniti kako bi fotografija mogla imati komercijalnu upotrebljivost.

- Njih je relativno lako postići ukoliko kod fotografa postoji razvijena eliminatorna kritička svijest o tome šta fotografiju koja je napravljena čini lošom ili dobrom, odnosno upotrebljivom ili neupotrebljivom, a ta svijest se prvenstveno postiže konstantnim fotografisanjem i analiziranjem vlastitih fotografija, u kontekstu prostornih i svjetlosnih uslova u kojima su nastale, ali i obaveznim čitanjem literature i proučavanjem tuđih fotografija i postavki koje su na njima primjenjene – kaže Kovačević.

Uz standardne programe za obradu i doradu fotografija, popularni su postali i razni „filteri“, koje sve češće fotografi koriste.

Kovačević kaže da su ti „filteri“ postali nametnuta neminovnost, pri čemu njihova umjerena i ukusna upotreba često ne šteti fotografijama, već ih poboljšava, ističe njihove dijelove ili ih čini vizuelno dopadljivijim.

- S druge strane, pretjerana upotreba „filtera“ dovodi do narušavanja izvorne fotografije, a nekad čak i do neprepoznavanja onoga što se na njoj nalazi, što je, uslovno, u redu jedino ukoliko su u tu svrhu i upotrebljeni, dok je u svim drugim situacijama estetski diskutabilno i često pogrešno – dodaje on.

Foto: Ilustracija

Ističe da lično preferira portretnu i koncertnu fotografiju, te dodaje da smatra da su ljudska lica, njihovi dijelovi i izrazi neiscrpan izvor fotografske inspiracije.

- Fotografisanje portreta u različitim prostornim i svjetlosnim uslovima, mi predstavlja istinsko zadovoljstvo i konstantan izazov. S druge strane, koncertna fotografija je, u velikoj mjeri, zaslužna za to što se uopšte i bavim fotografijom, budući da je moje inicijalno interesovanje za fotografiju inicijalno proizašlo iz želje da fotografišem izvođače na različitim koncertima kojima sam prisustvovao – kaže Kovačević, te dodaje da takođe voli i panoramsku i makro fotografiju.