Srpska naučnica Ivana Mansi-Vasić razvija vantjelesnu oplodnju nove generacije koja će terapiju učiniti dostupnijom za pacijentkinje, a znanje je razvijala pod nadzorom jednog Nobelovca.

Forbes je objavio novu listu 30 ispod 30 za 2024. za Sjevernu Ameriku, a na njemu je samo jedno lice porijeklom s naših prostora, ali zanimljive biografije – Ivana Mansi-Vasić.

U društvo odbranih ušla je u kategoriji "Zdravstvena njega", gdje se nalaze mladi koji su doprinijeli čuvanju života i stvaranju pravednije budućnosti.

Ivana ima 29 godina, živi u San Francisku i osnivač je i direktorka kompanije "Vitra labs". Kako je Forbes naveo u njenoj biografiji, ona razvija vantjelesnu oplodnju nove generacije. Tehnologija kompanije zasnovana je na istraživanjima matičnih ćelija, koja je sprovodila tokom doktorskih studija na Univerzitetu Kalifornija San Francisko.

Kompanija, u kojoj osim Ivane radi još troje naučnika, dobila je od investitora 4,2 miliona dolara i tim novcem razvija platformu za inženjering ćelija za širok dijapazon terapeutske primjene.

Doktorsku titulu stekla je na Univerzitetu Kalifornija, diplomu osnovnih studija na Univerzitetu Arizona, a znanje je sticala i na pariskom Međunarodnom liceju Onore de Balzak.

Kako stoji na sajtu "Vitra labsa", oni osmišljavaju novu budućnost plodnosti. Razvijaju terapije zasnovane na matičnim ćelijama koje imaju potencijal da učine vantjelesnu oplodnju bezbjednijom i pristupačnijom za sve pacijentkinje koje se bore sa neplodnošću.

Kompaniju je osnovala prije dvije godine, u decembru 2021, a prije toga je radila na Gledstoun institutu gdje je provela gotovo šest godina.

Ono što je posebno zanimljivo jeste da je posljednje dvije godine radila na postdoktorskim istraživanjima sa doktorom Šinjom Jamanakom (Shinya Yamanaka) kao glavnim istraživačem. Ovaj naučnik iz Japana dobitnik je Nobelove nagrade za medicinu 2012. Nagradu je podijelio sa Džonom B. Gurdonom za otkriće koje pokazuje da "zrele ćelije mogu da budu programirane da postanu pluripotentne".

Ivana je tri mjeseca provela kao istraživač i u istraživačkom centru NASA (Američka nacionalna svemirska agencija) i četiri mjeseca kao hemijski inženjer u korporaciji Intel.

Na prošlogodišnjem Biotehnološkom forumu koji okuplja osnivače kompanija, ona je rekla da je vantjelesna oplodnja osmišljena prije 40 godina, ali da je malo inovacija bilo u međuvremenu i još je ogroman izazov uspješnost postupka tako da je pacijentkinjama obično potrebno više pokušaja da bi postigle uspjeh.

- Nedavno sam otkrila da je jedan od razloga loše održivosti embriona to što su mnogi embrioni ekstremno osetljivi na plastiku posuda za gajenje ćelija u kulturi, u kojima se uzgajaju embrioni pre nego što ih zamrznu. Izgleda mi da je to problem koji je veoma lako rešiti i da to može da uradi neko ko razume to mikrookruženje. To je jedna od lakše rešivih stvari, kojom se niko nije bavio, može dramatično da poveća šanse i smanji troškove za žene koje žele da zatrudne, a za koje je vantelesna oplodnja skupa i ne mogu da priušte više pokušaja ili ne žele da prolaze kroz to - rekla je ona.

Ivana dolazi u Srbiju i sredinom avgusta je u Nišu održala predavanje o matičnim ćelijama i strukturi ćelija. Predavanje je organizovao Matematički institut Srpske akademije nauka i umjetnosti.

Objavila je niz naučnih radova i dobitnica je značajnog broja priznanja i nagrada.

Prije mjesec dana udala se za Džonatana Mansija koji je, takođe, istraživač odnosno biomedicinski inženjer, a istraživanja je sprovodio na Gledstoun institutu.