U noći 8. na 9. maj 1945. godine njemačke nacističke snage potpisale su bezuslovnu kapitulaciju - akt je u ime Njemačke potpisao feldmaršal Vilhelm Kajtel, u ime SSSR-a maršal Georgij Žukov, a u ime zapadnih saveznika britanski vazduhoplovni general Artur Teder.

Predaja 16 minuta iza ponoći

Prema istorijskim dokumentima, 16 minuta poslije ponoći Hitlerove trupe potpisale su kapitulaciju i time je formalno završen Drugi svjetski rat u Evropi, ali su ostaci njemačkih trupa još nekoliko dana davale otpor, najduže u Jugoslaviji - do 15. maja.

U ratu, koji je trajao šest godina, učestvovala je 61 država i oko 110 miliona vojnika.

Poginulo je između 55 i 60 miliona ljudi /uključujući više od milion Jugoslovena/, a oko 35 miliona je ranjeno.

Države antihtlerovske koalicije proslavljaju 9. maj kao Dan pobjede.

Dan pobjede nad fašizmom, 9. maj ili samo Dan pobjede, praznik je koji, u stvari, obilježava pobjedu Sovjetskog saveza nad nacističkom Njemačkom u Drugom svjetskom ratu.

Potpisali kapitulaciju dva puta

Malo je poznato da su njemačke snage dva puta potpisale predaju.

Nijemci su, u želji da se predaju zapadnim saveznicima, prvo potpisali predaju u Remsu 7. maja 1945. godine.

Potpisnici su bili: za nacističku Njemačku Alfred Jodl, šef štaba njemačke Vrhovne komande Vermahta, u ime vrhovnog komandanta Savezničkih ekspedicionih snaga Valter Bedel Smit, i u ime sovjetske Vrhovne komande Ivan Susloparov, u prisustvu francuskog general-majora Fransoa Seveza, kao zvaničnog svjedoka.

Pošto se sovjetska Vrhovna komanda nije saglasila sa tekstom predaje i zato što Susloparov /relativno niskorangirani službenik/ nije bio ovlašten da potpiše ovaj dokument, SSSR je zatražio da se u Berlinu potpiše drugi, izmijenjeni tekst predaje.

Lider SSSR-a Josif Visarionovič Staljin izjavio je da Sovjetski Savez smatra da je tekst predaje u Remsu uvodni dokument, a američki vojskovođa Dvajt Ajzenhauer odmah se saglasio s tim.

Drugi argument potpisnika u Remsu bio je da su neki njemački oficiri smatrali da potpisana predaja predstavlja samo predaju zapadnim saveznicima, dok su se borbe nastavile na istoku, posebno u Pragu.

Staljin: Potpisujte ponovo - Glavni doprinos pobjedi dali smo mi

Međutim, Moskva se tome suprotstavila, Staljin je poslao zvaničnu izjavu i podsjetio da je Crvena armija bila ključni faktor za pobjedu.

- Nijemci su u Remsu potpisali preliminarni akt o bezuslovnoj predaji. Glavni doprinos, međutim, dali su sovjetski ljudi, a ne saveznici, stoga, kapitulacija mora biti potpisana pred vrhovnom komandom svih zemalja antihitlerovske koalicije, a ne samo pred vrhovnom komandom saveznika. Štaviše, nisam saglasan sa činjenicom da predaja nije potpisana u Berlinu, koji je bio centar nacističke agresije. Dogovorili smo se sa saveznicima da se Remsov protokol smatra preliminarnim - napisao je Staljin.

Kajtel stavio tačku na Hitlerovu Njemačku

Druga ceremonija predaje organizovana je u dvorcu u predgrađu Berlina u sovjetskom dijelu zauzete Njemačke.

Njemački maršal Vilhelm Kajtel potpisao je završni tekst njemačke bezuslovne predaje, a u ime Vrhovne komande Crvene armije to je učinio maršal Georgij Žukov, u ime Savezničkih ekspedicionih snaga šef vazduhoplovnih snaga Artur Teder, dok su bili svjedoci generali Karlo Spatca i Žan de Latre de Tasinjy.

Predaja je tako potpisana u štabu sovjetske vojske u Berlinu-Karlshorstu. I engleska i ruska verzija teksta predaje potpisane u Berlinu smatraju su autentičnim tekstovima.

Izmijenjeni berlinski tekst predaje razlikuje se od uvodnog teksta potpisanog u Remsu i u njemu se izričito propisuje potpuno razoružanje svih njemačkih vojnih snaga, te predaja oružja lokalnim savezničkim vojnim komandantima.

U pomen na ovaj događaj, prva svečana Parada pobjede u Moskvi održana je 24. juna 1945. godine.

Nakon toga, velika parada je pomjerena na 9. maj.