Kraj Prvog svjetskog rata – 11. novembar 1918. godine

11.11.2024. 09:00
2
IZVOR: srna.rs/srpskaistorija.com/Nezavisne

Potpisivanjem kapitulacije Njemačke u željezničkom vagonu u francuskom mjestu Kompijenj na današnji dan 1918. godine, okončan je Prvi svjetski rat, u kojem je poginulo najmanje 10 miliona vojnika, a još toliko ljudi umrlo od bolesti i gladi.

U surovim bitkama vođenim u Prvom svjetskom ratu protiv Austrougarske, Njemačke i Bugarske, Srbija je izgubila više od 379 000 vojnika. Njene žrtve u zemlji su bile još veće i iznosile su oko 630 000. Praktično, poginuo je svaki četvrti stanovnik Srbije. Srbija je završetak rata dočekala je sa 114 000 vojnih invalida i sa više od 500 000 djece bez hranitelja. I teritorija Crne Gore je podnijela u ratu velike žrtve i materijalna razaranja.

Srbija je kraj rata dočekala osakaćena. Podnijela je najveće žrtve od svih zaraćenih strana. Od oko pet miliona stanovnika koliko je imala pred rat, u borbama i genocidu, a i od tifusa, zime i tokom povlačenja preko zaleđenih albanskih planina, izgubila je više od milion i 200.000 stanovnika.
 
Od oko 737.000 vojnika, život je na oltar otadžbine položilo 379. 000 vojnika i starješina.

Materijalna šteta procjenjena je na tadašnjih šest milijardi zlatnih franaka.

Prvi svjetski rat je trajao od 1914. do 1918. godine. U njemu je učestvovala većina velikih svjetskih sila, grupisanih u dva sukobljena vojna saveza - Saveznici /okupljeni oko Trojne antante/ i Centralne sile /predvođene Austrougarskom i Njemačkom/.

Više od 70 miliona ljudi je bilo pod oružjem, od kojih je 60 miliona mobilisano u Evropi.

Neposredni povod za jedan od najvećih ratova u istoriji bio je atentat na austrougarskog prestolonasljednika, nadvojvodu Franca Ferdinanda u Sarajevu 28. juna 1914. godine, ali su Austrija i Njemačka godinama planirale uništenje Srbije.

Natalijina ramonda 

Dan pobjede u Prvom svjetskom ratu obilježava se širom svijeta, a kao glavni motiv za amblem tog praznika u Srbiji koristi se cvijet, Natalijina ramonda, koji ima višestruku simboliku i govori o našem narodu i iskušenjima kroz koja je prošao tokom i poslije tog rata.

U pitanju je ugrožena vrsta koja raste na istoku Srbije i planini Nidže na najvišem vrhu Kajmakčalana na kojoj je srpska vojska, pod komandom vojvode Živojina Mišića, vodila žestoke borbe tokom stvaranja preduslova za proboj Solunskog fronta.

Cvijet je nazvan po kraljici Nataliji Obrenović, a poznat je kao "cvijet feniks", jer čak i kada se potpuno osuši, ako se zalije, može da oživi.

Upravo zato je Natalijina ramonda i izabrana za simbol obilježavanja tog važnog datuma - da ukazuje na vaskrs srpske države iz pepela poslije Prvog svjetskog rata.

Osim cvijeta Natalijina ramonda, u amblemu, koji se nosi na reveru, nalaze se i dvije zelene trake, koje asociraju na lentu slavne albanske spomenice.

- Albanska spomenica je svima nama poznata kao jedna medalja, ali njen izgled nije baš bio u narodu toliko poznat i te dve boje, crna i zelena, dobile su svoje mesto i na znački koja se nosi povodom Dana primirja u Prvom svjetskom ratu - kaže za Tanjug ambasador Srbije u Etiopiji Aleksandar Ristić, koji je svojevremeno učestvovao u osmišljavanju amblema Dana pobjede.

Podsjetio je da je taj dan u Srbiji uvršten u državne praznike 2011. godine, izmjenama i dopunama Zakona o državnim i drugim praznicima, a zvanično se obilježava od 2012. godine.

Osim u Srbiji, Danu pobjede u Prvom svjetskom ratu posebna pažnja poklanja se u Velikoj Britaniji i zemljama Komonvelta. I druge države se na taj ili neki drugi dan, sjećaju palih boraca i nastradalih civila na sličan način.

Tako se u Velikoj Britaniji u periodu pred Dan sjećanja, kako se takođe naziva Dan pobjede, gotovo cjelokupno stanovništvo, a posebno državni zvaničnici, službenici, medijski radnici i druge kategorije građanstva na reverima nose stilizovani cvijet bulke.

Crveno-crni cvijet divljeg maka koji je, prema poeziji i predanju, prvi poslije rata nikao na poljima Flandrije na kojima su stradali milioni vojnika, dijeli se i stranim učesnicima komemoracija na vojnim grobljima.

Komentari 2
  • Generic placeholder image
    Mladen 11.11.2023. 14:07
    U sta su nas ludi karadjordjevici uvukli da nas toliki izginemo i da na posljetku napravimo drzavu sa nasim zlotvorima i koljacima- bolesno da bolesnije ne moze biti. Sav taj nevini narod i hrabri junaci su ginulu za Srbiju a ne za lude zamisli aleksandra I bugara pasica.
    A za 90 godina vladavine Obrenovica poginulo oko 8 hiljada Srba u jednom ustanku i 3 rata. I sada se dovlace oni mufljuzi karadjordjevici i hoce neku imovinu- govnjivom motkom nacerati.
  • Generic placeholder image
    1312 11.11.2023. 10:57
    Slava Vam i Hvala Junaci
Povezane vijesti
Albanska golgota Aleksandra Kanačkog Albanska golgota Aleksandra Kanačkog
Dječak Dragoljub Jeličić, junak bitke za Beograd Dječak Dragoljub Jeličić, junak bitke za Beograd
Crtice iz života Simeona Zorića, generala i hazardera, ljubavnika ruske carice Katarine Druge Crtice iz života Simeona Zorića, generala i hazardera, ljubavnika ruske carice Katarine Druge
Najčitanije
  • Sjećanje na pukovnika Zorana Borovinu, komandanta Ilidžanske brigade VRS
    22h 14m
    2
  • Sjećanje na Veselina Puketu
    1h 34m
    0
  • Detalji nesreće u kojoj su poginuli sestra i dva brata
    22h 24m
    0
  • Nada i Savo proslavili pola vijeka ljubavi
    3h 56m
    0
  • Stravičan zločin: Pronađena tijela dvoje novorođenčadi
    18h 23m
    0