Tuševljaci, Lubure, Šakote, Pušare, Pukete, Mrkaje, Lemezi, Kravljače, Markovići, Kubure, Furtule, Njege, Divčići, Cincari, Đokići, Taušani, Jankovići, Škrbe, Jevtovići, Samardžije, Kreštalice, Katići, Kusmuci, Klačari, Čečari, Milidrazi, Šućuri, Mrde, Vaskovići…samo su neka od prezimena koja su se provlačila kroz staru štampu dvadesetih i tridesetih godina prošlog vijeka. Bilo je tu svega, od crne hronike do sportskih takmičenja, od tragedija do simpatičnih događaja.

1928: Auto pregazilo konja na Ilidži - Milidrazi umalo linčovali vozača

“Jugoslavenski list” u septembru 1928. donosi priču o tome kako je dvadesetjednogodišnji Mustafa Balko iz Sarajeva, vozeći brzo udario konja Sima Milidraga, i pri tome mu slomio prednje noge. Braća Milidrag, Simo i Danilo, počeli su Mustafu tući šakama. “Htjeli su ga mlatiti i kolcem, ali su to spriječili dotrčali policajci”. Svjedoci su imali različite iskaze pa tako kafedžinica Goja Zuža tvrdi da je Milidrag kriv, dok šef oblasne kontrole Petar Milojević tvrdi suprotno. “Zgaženi konj još nije ubijen. Čeka na komisiju koja treba da izvrši uviđaj”. Balko je u pratnji policije otpremljen za Sarajevo i time spašen od Milidraga koji je tražio odštetu od tadašnjih 4000 dinara.

Lubura, Šakota i Pušara najbolji strijelci

Na streljačkom takmičenju održanom u oktobru 1930. u Hadžićima Ilija Lubura je osvojio prvu nagradu na “težoj pobjednoj meti”, dok su Mile Šakota i Mićo Pušara osvojili prva dva mjesta na “međugradskoj meti”.

Neuspješna otmica mlade

Beogradsko “Vreme” iz februara 1931. piše o neuspjeloj “otmici” djevojke. Ćiro Njego iz Blažuja, “zagledao se” u Radojku Đekić, ali njeni nisu bili za, pa je morao da je odvede kući bez njihovog pristanka. Đekići su sutra sa patrolom došli u Blažuj gdje je Radojka rekla da je došla svojom voljom i da hoće da ostane. Tada je njen brat Milan zaprijetio samoubistvom, ako ne pođe sa njima kući pa je “zaplašena tom prijetnjom, djevojka ipak pristala da se vrati”.

1923: Sukob Mrde i Lemeza oko “roda i koljena”

U sarajevskim “Večernjim novostima” iz 1923. saznajemo o tuči Vojina Lemeza i Pere Mrde. Članak govori o tome kako su Vojin Lemez i Pero Mrda, “težaci iz sarajevskog polja”, nakon crkve, otišli u kafanu kod Mihajla Cerovića “da se malko okrijepe”. Pošto su popili po nekoliko frtalja rakije, uslijedila je rasprava oko toga ko je boljeg porijekla. Mehandžija ih je izbacio iz kafane zbog svađe, a rasprava je nastavljena vani i ubrzo prerasla u tuču. U toj tuči Lemez je izvukao deblji kraj, jer ga je Mrda udario nekoliko puta štapom u glavu. Lemez, sav krvav poteže nož, ali tada interveniše policija i obojicu ih trpa u zatvor na hlađenje.

Tuševljaci se potukli zbog djevojke

Branko Tuševljak iz sela Gornji Podivići, završio je u novinama 1940. jer je umalo ubio rođaka kolcem. Zaljubljen u izvjesnu Bosu, nije znao da njegov rođak Manojlo gaji ista osjećanja prema njoj. Suparništvo je pojačavala činjenica da je Bosa obojici posvećivala podjednaku pažnju. Pošto je Branko bio “lijep kao djevojka”, Manojlu nije preostalo ništa drugo već da slaže na njega da je “kilav”. Priču je smisleno proširio selom, pa je došla i do fatalne Bose. Nakon što je ona prenijela Branku da je čula od Manojla “da je pod manom” i da čitavo selo priča kako je “kilav”, on je ljut otrčao u šumu i tamo naletio na Manojla. Uzalud se ovaj kleo u krsnu slavu, radio je kolac preko leđa sve dok ga nije onesvijestio. Žandarima je Branko izjavio “Što je pričo curama..zato sam ga išibo…Samo laže da sam ga prebio…Nako, eto udario sam ga da se malo uaviza..”

Taušanima se izvinjavali po novinama

U najčitanijim sarajevskim novinama, Kuićevoj “Jugoslovenskoj pošti”, u februaru 1934. izašla je izjava izvjesnog Gruje Đokića. U toj izjavi, Đokić “žali” jer je u oktobru prethodne godine uvrijedio Krstu Taušana.

Mrkaja osvojio nagradu na guslarskom takmičenju u Skoplju

Pisali smo o guslarskim takmičenjima u Sarajevu , ali Sarajlije su ostavljali trag i na takmičenjima izvan svog grada. Tako nalazimo trag da je u oktobru 1929. Srpsko kolo iz Alipašinog Mosta organizovalo guslarsko takmičenje u Skoplju. Drugu nagradu na ovom takmičenju osvojio je Relja Mrkaja “koji je na utakmici najbolje sačuvao karakteristike pravog narodnog guslara”.

Saobraćajka Cincara iz 1933.

U septembru 1933. “jednom vojničkom teretnom vozilu koje se spuštalo niz Kovače, pukla je kočnica i vozilo je naletilo na automobil Petronija Cincara“. Prilikom sudara poginuo je Mujo Ahmetašević, a povrijeđeni su Cincar i Sulejman Plivčić.

Autor: Aleksandar Kostović