Činjenica da imamo povećanje broja zaraženih novim virusom korona u Srpskoj i sve više hospitalizovanih pacijenata, te da nam vremenski uslovi ne idu na ruku, nameće pitanje za kojim mjerama će nadležni da posegnu.
Zvanično su na snazi epidemiološke mjere koje se primjenjuju već duže vrijeme, ali je Štab za vanredne situacije naredio opštinama i gradovima da donesu rigoroznije mjere ukoliko se epidemiološka situacija na teritoriji njihove lokalne zajednice pogorša.
Međutim, veliki dio javnosti je ubijeđen da će poslije lokalnih izbora, koji su zakazani za 15. novembar, uslijediti ponovno “zaključavanje”. Da li bi naša ekonomija izdržala identične ili slične mjere kao one iz marta, aprila i maja, odnosno kakve bi bile posljedice ponovno zatvaranje pojedinih djelatnosti i ograničenog kretanja ljudi?
Pad BDP
Samo je u drugom kvartalu ove godine, dok su na snazi bile restriktivne mjere, bruto domaći proizvod Republike Srpske pao 6,7 odsto.
– Još jedno veliko zatvaranje objekata i škola, po mojoj procjeni, imalo bi takve posljedice da budžet RS ne bi mogao da održava likvidnost potrošnje na ovom nivou. Potrošnja bi morala biti smanjena, da li kroz smanjene podsticaje poljoprivredi ili manje penzije i plate – ocjenjuje za Srpskainfo Milenko Krajišnik, predsjednik Fiskalnog savjeta RS i dekan Ekonomskog fakulteta Banjaluka.
Smatra da je zatvaranje ekonomije vrlo opasno, i zbog privrede i samih javnih finansija.
– U cijeloj Evropi stopa zaraženih je sve veća i bilježe se rekordni brojevi. Međutim, nisam vidio da je ijedna zemlja posegla za drastičnim mjerama, čak i one bogate. Svjesni su da je to veoma opasno – naglašava Krajišnik.
Subvencije
Vlasti u Bosni i Hercegovini su na samom počektu epidemije novog virusa korona bile primorane da se zaduže kod Međunarodnog monetarnog fonda, koji je za potrebe entiteskih budžeta plasirao kredit od 330 miliona evra. Od toga u budžet Srpske ide 38 odsto.
U vrijeme epidemije u Republici Srpskoj je za saniranje posljedica korone isplaćeno privredi više od 151 milion KM do kraja septembra, od čega iz Kompenzacionog fonda 33,3 miliona, a iz Fonda solidarnosti oko 118,2 miliona KM.
Uglavnom je riječ o isplati najnižih bruto plata zaposlenima u firmama koje su bile zatvorene dva i po mjeseca po naredbi Štaba, ali i zaposlenima u djelatnostima koje trpe posljedice zbog manjeg prometa.
Predstavnici MMF kažu da će uskoro izaći s revidiranim prognozama za ekonomiju BiH, odnosno da će njihove nove procjene biti da će BDP ove godine pasti za više od pet odsto.
Pogoršanje
Istovremeno, epidemiološka situacija u cijeloj BiH se pogoršava.
Ministar zdravlja i socijalne zaštite RS Alen Šeranić kaže da je epidemiološka situacija u Srpskoj nepovoljna i da je omjer zaraženih otprilike kako na početku avgusta.
– Svjesni smo životnih dešavanja i životnih problema, ali za očuvanje zdravlja i poštovanje propisanih mjera nema opravdanja – rekao je Šeranić.
Epidemiolozi Instituta za javno zdravstvo RS, koji Republičkom štabu za vanredne situacije predlažu mjere, kažu da se u ovako pogoršanoj epidemiološkoj situaciji bira način borbe protiv širenja zaraze.
– Ne želimo opet potpuno zatvaranje i zato moramo naći neki srednji put, nekim ograničenjima – kaže epidemiolog Jela Aćimović.
