Note: The EU officials have recently confirmed to SchengenVisaInfo that the go-live date for ETIAS has been postponed to May 2025.

ETIAS, novi sistem za ulazak u EU za državljane zemalja koje su izuzete od viznog režima sa zemljama šengen zone, ponovo je odgođen i neće biti aktivan prije novembra 2023. godine, potvrđeno je "Nezavisnim" u Evropskoj komisiji.

Podsjećanja radi, kada sistem počne da se primjenjuje, bez popunjavanja ovog formulara putnicima iz BiH i drugih zemalja kojima ne treba viza neće biti moguće ući u EU bez obzira na to što je BiH na listi zemalja koje imaju viznu liberalizaciju s EU.

Kako je objašnjeno iz pres-službe Evropske komisije, nakon uvođenja biće uspostavljen tranzicioni period i grejs period.

- Kada ETIAS postane operativan, biće uveden tranzicioni period od šest mjeseci. Tokom tranzicionog perioda zemlje članice će morati da informišu putnike o uslovima za potrebne dokumente nakon isteka tog perioda. Nakon tranzicionog perioda će nastupiti grejs period. Tokom njega biće primijenjen uslov za validnu dokumentaciju, osim ako osoba prelazi granicu prvi put nakon kraja tranzicionog perioda - objašnjeno  je "Nezavisnim".

Na stranicama Evropske komisije "Nezavisne" nisu uspjele pronaći vijest ili obavještenje da je došlo do odgađanja primjene ETIAS-a, ali su u jednoj brošuri Evropske komisije pronašli podatak da će sistem biti u primjeni od novembra 2023. godine, ali na brošuri nema datuma kada je objavljena.

Ovo nije prvo odgađanje primjene ETIAS sistema. U prvoj varijanti sistem je trebalo da bude u primjeni od januara 2021. godine, ali je odgođen do početka 2022, a onda i do početka 2023. godine. Neki evropski mediji javljaju da će i nakon uvođenja sistema biti uključen grejs period od pola godine, kako bi se granične službe, avio-kompanije i druge organizacije koje se bave prekograničnim transportom ljudi prilagodile na nova pravila, što sugeriše da bi ponovo moglo doći do odgađanja.

U brošuri koju su pomenuli naglašeno je da je Evropska komisija 2016. godine prvi put predložila uvođenje ovakvog sistema, koji podrazumijeva popunjavanje online obrasca od strane svakog putnika koji namjerava da posjeti EU, a za ulazak mu ne treba viza. Cijena obrasca je sedam evra i vrijedi tri godine i za neograničen broj ulazaka u EU.

- Putnici će morati da popune online obrazac putem specijalno uređenog internet sajta ili putem aplikacije na mobilnim uređajima. Popunjavanje formulara ne bi trebalo da uzme više od 10 minuta i neće zahtijevati posebnu dokumentaciju osim pasoša - naglašavaju oni.

Provjera navoda u formularima bi, kako je istaknuto, trebalo u 95 odsto slučajeva da bude završena u roku od 10 minuta od podnošenja aplikacije. Aplikanti će dobiti automatizovanu poruku da je njihova aplikacija procesuirana i odobrena.

- U slučaju da se podaci navedeni u formularima nađu u bazama podataka ili ne dođe do odluke tokom automatskog procesa, aplikacija će biti procesuirana lično u Centralnoj jedinici Evropske agencije za granice i Agencije za obalnu službu, ili od strane tima u jednoj od zemalja članica. U tom slučaju rok za dobijanje odgovora može da potraje do 96 sati. U veoma izuzetnim slučajevima moguće je traženje dodatnih informacija i mogući su dodatni proceduralni koraci, ali u svakom slučaju maksimalan rok za odgovor je unutar četiri sedmice od podnošenja aplikacije - navedeno je.

Od tih pet odsto očekuje se da će tri do četiri odsto biti riješeno u korist aplikanta, dok će ostatak biti odbijen.

Piše: Dejan Šajinović