Srpski vojvoda Petar Bojović /1858-1945/, oslobodilac Beograda u Prvom svjetskom ratu i jedan od najistaknutijih srpskih vojskovođa, rođen je na današnji dan 1858. godine.

Heroj u balkanskim i Prvom svjetskom ratu

Bojović je kao pitomac Artiljerijske škole učestvovao u srpsko-turskim ratovima od 1876. do 1878. godine, a u srpsko-bugarskom ratu 1885. godine istakao se hrabrošću u borbama na Vrapči, Slivnici, u Dragomanskom tjesnacu, kod Pirota i Caribroda /Dimitrovgrad/.

U Prvom balkanskom ratu 1912. i 1913. godine je, kao načelnik Štaba Prve armije, izuzetno doprinio pobjedama nad Turcima u Kumanovskoj i Bitoljskoj bici. U Drugom balkanskom ratu 1913. godine probio je bugarske položaje na Rajčanskom ridu, što je odlučilo ishod Bregalničke bitke, ali i rata.

U Prvom svjetskom ratu komandovao je Prvom armijom 1914. godine u čuvenoj Cerskoj bici i oslobodio Šabac, a dužnost nije napustio ni poslije ranjavanja.

Poslije mučkog napada Bugara 1915. godine, sa neuporedivo slabijim snagama spriječio ih je da prodru na Kosovo, što je, uz podršku crnogorske vojske s drugog boka, omogućilo odstupanje srpske armije preko Albanije.

U januaru 1916. godine Bojović je, umjesto oboljelog vojvode Radomira Putnika, postao načelnik Štaba Vrhovne komande i organizovao prebacivanje vojske na Krf i u Bizertu, a od septembra do novembra 1916. rukovodio je ofanzivom u kojoj su zauzeti Kajmakčalan i Bitolj.

Zbog neslaganja sa savezničkom komandom o širini fronta dodijeljenog srpskoj vojsci, u aprilu 1918. godine smijenjen je i postavljen za komandanta Prve armije.

Ta armija je poslije proboja Solunskog fronta zauzela Veles i Ovče polje, kod Kumanova razoružala Bugare, produžila gonjenje brojčano jače njemačke Druge armije i razbila je južno od Niša bez pomoći saveznika, koji su zaostali 200 kilometara.

Na čelu Prve armije 1. novembra 1918. godine oslobodio je Beograd.

Odbio kolaboraciju sa nijemcima i živio u pritvoru

Poslije puča 27. marta 1941. godine Ministarski savjet Kraljevine Jugoslavije reaktivirao ga je i postavio za vrhovnog inspektora cjelokupne vojne sile. Takođe, imenovan je za pomoćnika vrhovnog komandanta Kraljevske jugoslovenske vojske.

Bojović je poslije Aprilskog rata odbio da napusti zemlju i ostao u otadžbini tokom okupacije.

Nijemci su pokušali da iskoriste ugled ostarjelog vojvode za svoje interese, ali Bojović je decidno odbio bilo kakvu saradnju.

Okupaciju je proveo pod njemačkom stražom u svojevrsnom kućnom pritvoru. Pismom je pružio nedvosmislenu podršku generalu Draži Mihailoviću i Jugoslovenskoj vojsci u otadžbini.

Komunisti ga tukli i ponižavali

Dolaskom oslobodilaca, komunističkih vlasti, vojvodu su sačekale nove muke i poniženja.

Prilikom pretresa kuće, komunisti su iz obijesti razbacali uniformu i ordenje vojvode, a njega vrijeđali i tukli. Potom je jedno vrijeme proveo kao zatvorenik novih vlasti i tom prilikom preživio pravu psiho-fizičku torturu od koje se nije oporavio.

Vojvoda Petar Bojović je poslije puštanja iz zatvora ubrzo preminuo u 87. godini, ponižen i prebijen od onih sa čijim očevima i djedovima je oslobađao zemlju.

Komunisti su kaznili vojvodu jer je podržao pokret generala Draže Mihailovića.

Sahrana uz prijetnje i bez počasti

Zloglasna komunistička tajna policija OZNA objavila je po vojvodinoj smrti preko Radio Beograda poruku:

- Svako ko pokuša da dođe na sahranu Petra Bojovića, neprijatelja naše Narodnooslobodilačke borbe, biće uhapšen i krivično gonjen -.

Nije poštovano pravo na sahranu o državnom trošku i njegovo tijelo je na taljigama prevezeno 21. januara na Novo groblje.

Legendarni srpski komandant sahranjen je bez ikakvih vojnih počasti u porodičnu grobnicu u prisustvu porodice i najbližih prijatelja.