Uprkos krizi izazvanoj virusom korona, trend rasta prosječnih plata u Srpskoj se nastavlja, o čemu svjedoče podaci Zavoda za statistiku RS prema kojima je avgustovska neto zarada radnika u prosjeku iznosila 962 KM, što je 52 marke više u odnosu na isti mjesec lani, odnosno za 110 maraka u poređenju sa 2018. godinom.
Zavod je juče saopštio da je prosječna plata nakon oporezivanja isplaćena u avgustu 2020. u odnosu na jul ove godine nominalno veća za 0,8 odsto, a realno za jedan odsto. Zabilježeno je uvećanje i primanja prije oporezivanja, pa je tako prosječna bruto plata u avgustu iznosila 1.494 KM, što predstavlja uvećanje za 80 KM naspram istog mjeseca prošle godine.
- U avgustu ove u odnosu na avgust 2019. godine sva područja su ostvarila nominalni rast plate nakon oporezivanja, a najveći je zabilježen u područjima administrativne i pomoćne uslužne djelatnosti i to 13 odsto, u oblasti umjetnosti, zabave i rekreacije 10,6 odsto, te obrazovanja 8,1 odsto - saopštili su iz Zavoda.
Najviše prosječne plate već po tradiciji isplaćene su u području finansijske djelatnosti i djelatnosti osiguranja, a u avgustu su iznosile 1.467 KM, dok su najniže u građevinarstvu, gdje je radnicima u prosjeku isplaćeno 668 maraka.
Predsjednik Unije udruženja poslodavaca RS Saša Trivić kaže za “Glas Srpske” da je rast plata rezultat zalaganja svih da se zadrži radna snaga u RS, te da i pored kompleksne situacije zbog virusa korona poslodavci nastoje da nastave taj trend.
- Važno je i to što zarade rastu iz mjeseca u mjesec tokom godine. Nekoliko faktora je uticalo na povećanje prosječne zarade u toku godine i u odnosu na protekli period, a svakako najvažniji je zalaganje poslodavaca da očuvaju radnu snagu u Srpskoj, nakon što smo se u jednom trenutku suočili sa velikim odlivom stanovništva. Svakako, od velike važnosti bili su i podsticaji Vlade RS namijenjeni poslodavcima, odnosno sve one olakšice koje su omogućene u ranijem periodu - kazao je Trivić.
Predsjednica Saveza sindikata Republike Srpske Ranka Mišić kaže da razlog povećanja plata leži u činjenici da je od 1. januara stupila na snagu odluka o povećanju minimalca i plata budžetskih korisnika.
- Ono što možemo smatrati kao najpozitivnije je da nije došlo do smanjenja plata uprkos pandemiji. Ipak, kada pogledamo primanja po djelatnostima, ako izuzmemo bankarski i još neki sektor, vidimo da su prosječne plate izuzetno niske. Imamo najviše zaposlenih radnika u trgovini, ugostiteljstvu i građevinarstvu, a vidimo da su tu plate značajno niže. Na to utiču dva faktora. Prvi je da neki poslodavci dio plate isplaćuje na ruke, a drugi je da oni svoju radnu snagu plaćaju izuzetno jeftino, zbog čega ostaju bez radnika - kazala je Mišićeva.
S druge strane, uporedo sa povećanjem plata rasle su i cijene. Prema podacima Zavoda za statistiku, od 12 glavnih odjeljaka proizvoda i usluga, više cijene na godišnjem nivou zabilježene su u osam, niže u tri, dok su cijene u jednom odjeljku ostale nepromijenjene.
Najveći rast u avgustu je zabilježen kod alkoholnih pića i duvana, te u odjeljku hrana i bezalkoholna pića, dok su za prevoz građani izdvajali manje novca, usljed nižih cijena goriva, te za odjeću i obuću, što je rezultat sezonskih sniženja.
Kolektivni ugovor
Ranka Mišić ističe da bi situacija bila znatno bolja da postoji saglasnost Unije udruženja poslodavaca RS da se potpiše opšti kolektivni ugovor.
- Poslodavci odbijaju sve naše prijedloge, jer žele da oni budu “gospodari” radnika. Neophodno je da se potpiše taj ugovor, jer samo tako radnici mogu da ostvare sva svoja prava i da se Zakon o radu sprovede u punom obimu - kazala je Mišićeva.
