Vlada Republike Srpske zadužila se skoro pola milijarde maraka od nepoznatog kreditora da bi tim novcem krpila budžetske rupe i refinansirala dug, vidi se iz odluke o prihvatanju zaduženja, objavljenoj u posljednjem broju Službenog glasnika.

Premijer Radovan Višković sinoć je gostujući na javnom servisu slavodobitno objavio ovu informaciju, krijući od koga je Vlada posudila novac i koja je njegova namjena.

- Mi smo na sjednici Vlade prihvatili novac, koji nam dolazi, 250 miliona evra za ovu godinu. Sve je u skladu s odlukama NSRS, na 10 godina, kamatna stopa pet odsto. Samo ne možete dobiti odgovor i nemojte nas džaba pitati: – Ko vam je to dao? Dali su nam naši prijatelji - kazao je Višković.

Međutim, on je prećutao da je namjena kredita finansiranje budžetskog deficita i refinansiranje dijela duga.

U odluci o zaduženju se navodi i da će kredit biti isplaćen u najviše četiri tranše, a najkasnije do 22. decembra ove godine.

Sa plaćanjem glavnice Srpska će krenuti 21. decembra naredne godine.

Zaključno sa prošlom godinom ukupan dug Republike Srpske koji podliježe zakonskom ograničenju iznosi 6,63 milijarde maraka, odnosno 39,5 odsto bruto društvenog proizvoda.

U Transparency Interntionalu BiH kažu da ne vide zbog čega se krije ko je investitor ako se kredit uzima pod uslovima koji nisu štetni za RS.

Podsjećaju da se budžet nalazi u dosta teškoj situaciji te da vlast svake godine ima problem da pronađe preko milijardu KM kredita za servisiranje starih dugova.

Tako po dokumentu okvirnog budžeta naredne godine za servisiranje duga potrebno 1,62 milijarde KM od čega 1,47 milijardi iz budžeta.

- Bilo je više upozorenja od stručne javnosti u prethodnom periodu da bi RS ovakvim načinom nekontrolisanog zaduživanja sa jedne i povećanja potrošnje sa druge strane mogla upasti u zamku duga koji neće moći vraćati. Zbog toga se mora znati pod kakvim uslovima ulazimo u sve to -  poručuju iz TIBIH.

Odluka o prihvatanju zaduženja usvojena je juče na 110. sjednici Vlade. Međutim, ona po običaju nije najavljena u dnevnom redu, niti se našla u saopštenju nakon sjednice.

Iako je vlast građane opteretila novim teretom od skoro pola milijarde KM, premijer i ministri su smatrali da javnost o tome ne treba da bude obaviještena.

Zato je Vlada smatrala da je izuzetno važno građanima saopštiti da je Pančićevu omoriku proglasila vrstom od republičkog značaja, pa je ovoj informaciji posvetila skoro pola saopštenja.

Tako su naveli da je to endemska vrsta četinara iz porodice borova, objasnili gdje raste i u koju visinu, koliko su stare, gdje i u kojim lokalnim zajednicama su rasprostranjene i registrovane.

Objasnili su i da ju je prije 150 godina  otkrio srpski botaničar Josif Pančić te da je po njemu dobila ime.

Ovakav model ponašanja i objavljivanja informacija o zaduženju Vlada sprovodi već duže vrijeme.

Po sličnom principu, sa minimum informacija vlast je na kraju prošle godine pronašla stranog kreditora od kojeg je pozajmila 100 miliona evra na deset godina po fiksnoj kamatnoj stopi od pet odsto.

Premijer Višković je i tada krio od koga je Srpska dobila novac uz ocjenu da je javnost dobila sasvim dovoljno informacija.

Dejan Tovilović