Sve opštine i gradovi u Republici Srpskoj upisale su prošle godine veći broj umrlih nego rođenih, a u pet lokalnih zajednica lani nije stigla čak ni jedna beba i to u Jezeru, Trnovu, Kupresu, Istočnom Drvaru i Istočnom Mostaru, pokazuju najnoviji podaci Zavoda za statistiku RS.

Demografski stručnjaci upozoravaju da su trendovi u strukturi stanovništva sve negativniji, a alarm za uzbunu već odavno je upaljen.

- Negativan prirodni priraštaj evidentiran je prošle godine u svim opštinama u Srpskoj. Međutim, to je tek 15 odsto gubitka stanovništva. Ono što dodatno produbljuje loše stanje jeste iseljavanje, koje je i ključni problem u ovoj oblasti - ističe za “Glas Srpske” demograf Stevo Pašalić.

Prema njegovim riječima, u periodu od 1991. do 2020. godine broj ljudi na prostoru Republike Srpske je umanjen za oko 300.000, a od toga, njih 70.000 nestalo je sa negativnim prirodnim priraštajem, a ostalo otpada na iseljavanje.

- U savremenim demografskim kretanjima važna je i struktura stanovništva. Kod nas je sve više starih do 65 i više godina, nego mladih što je takođe porazan podatak koji utiče na cjelokupnu ekonomiju i njen razvoj - ističe Pašalić.

Da bi demografski problemi bili riješeni potrebne su, kako ističu stručnjaci, dugoročne mjere.

- Prva od tih mjera jeste upravo razvoj ekonomije i zapošljavanje mladih, gdje bi im se obezbijedili stabilni i solidno plaćeni poslovi, da bi ostali na ovim prostorima. Međutim, naša ekonomija teško apsorbuje takva radna mjesta, jer ono što imamo jeste nekvalitetno zapošljavanje ili sa niskim primanjima ili na određeno vrijeme. Sa druge strane, Evropska Unija i zapadne zemlje otvorile su granice za radnu snagu i logičan slijed je da će stanovnici odlaziti - kaže Pašalić.

On ističe da je migracija uvijek bilo i da ih nikada ne možemo skroz zaustaviti, ali da se mogu ublažiti.

- Bolje i lakše rješavanje stambenih pitanja je takođe jedna od ključnih mjera koja bi donekle zaustavila iseljavanje mladih. Primjer je Srbija, koja, evo, mladima i mladim bračnim parovima daje razne olakšice po tom pitanju - navodi Pašalić, koji je u nedavno objavljenoj studiji pod nazivom “Recentna demografska kretanja - koliko djece treba Republici Srpskoj” i ukazao na sve probleme i načine na koji bi se mogli riješiti.

U tom dokumentu je, između ostalog, istaknuto i da su interne migracije na relaciji selo-grad ispraznile brojna naselja u BiH i Republici Srpskoj, a najveće smanjenje bilježi se u brdsko-planinskim prostorima.

- Takođe, ne postoje precizni podaci o spoljnim migracijama, ali određene umjerene procjene govore da je u posljednjih sedam godina iz BiH iselilo 228.720 stanovnika, uglavnom mlađih od 40 godina – navedeno je u studiji, gdje je istaknuto i da kraj pandemije virusa korona neće zaustaviti proces depopulacije, jer se od osamdesetih godina u BiH ne rađa dovoljno djece za prostu reprodukciju, a od 2007. godine bilježi se negativni prirodni priraštaj, odnosno, u Republici Srpskoj od 2002. godine.

Demografski slom

Stevo Pašalić kaže da je u petak u Bijeljini održana konvencija na temu “Kako da se spasimo od demografskog sloma”, na koju su bili pozvani predstavnici svih lokalnih zajednica.

- Niko nije došao. Time smo sve rekli. Svi samo govore o uobičajenim novčanim davanjima za natalitet i slično, što nije loše, ali to neće riješiti ni jedan odsto problema - tvrdi Pašalić.