Monoperspektiva protiv multiperspektive

Nije predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik protiv lekcija u bošnjačkim udžbenicima o genocida u Srebrenici ni protiv lekcije opkoljenog Sarajeva, on je protiv genocida nad principima istorijske nauke!

Potpuno su u pravu predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik i ministar obrazovanja dr. Dane Malešević koji najavljuju da neće dozvoliti upotrebu udžbenika istorije iz Federacije BiH sa lekcijama o opkoljenom Sarajevu i genocidu u Srebrenici, jer u njima se govori samo o srpskim zločinima i srpskim zločincima i bošnjačkim žrtvama, a nema ništa o srpskim žrtvama i bošnjačkim zločinicima. Niti će biti u novim, jer se lekcije za nove udžbenike pišu na osnovu haških presuda, u kojima Srbi nisu žrtve, nego su samo zločinci.

Pitam se da li bi iko iz Federacije BiH podržao korištenje u Federaciji BiH udžbenike istorije iz Republike Srpske u kome u lekcijama o opkoljenom Sarajevu i genocidu u Srebrenici ne bi bilo ništa o bošnjačkim žrtvama i srpskim zločinima i zločinicima?

Koji su moji argumenti za tvrdnju da predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik nije generalno protiv lekcija o genocide u Srebrenici  i o opkoljenom Sarajevu? On je protiv principa istorijske nauke koju zastupaju i primjenjuju i žele primjeniti autori udžbenika istorije iz Federacije BiH, koji tako vrše genocide nad istorijskim događajima.

Istorija mora da bude zasnovana na principima nauke i ne smije da bude sredstvo propaganda. Nastava predmeta istorije treba, mora biti zasnovana na prinicipima multiperspektivnog pristupa i ne smije biti sredstvo propagande i manipulacije kroz montirane slike i nacionalističke verzija prošlosti, negiranja istorijskih činjenica, zloupotrebi i selekciji istorijskih izvora.

U Sarajevu je na djelu je borba između zaostalog i zastarjeolog monoperspektivnog pristupa, koji zagovaraju sarajevski istoričari koji poručuju preko predsjednika Upravnog odbora Udruženja nastavnika historije KS Asmir Hasičić, da “Moramo na profesionalan, pedagoški način djeci objasniti šta se desilo, koristeći se isključivo međunarodnim izvorima. Nisu nam potrebni ni bošnjački ni hrvatski ni srpski izvori jer ima puno materijala koji je osigurao Haški tribunal, a on definiše pojam genocida u Srebrenici i opsadu Sarajeva i nema potrebe da to bilo ko dovodi u pitanje.“ Postoje tačne brojke s imenima i prezimenima stradalih ljudi i nema preuveličavanja. (https://www.klix.ba/vijesti/bih/nastavnici-historije-ne-pristaju-na-moratorij-djeca-moraju-znati-sta-se-desilo-od-92-do-95/170412011) i multiperspektivnog pristupa koji zagovara međunarodna zajednica, koja traži da se u pisanju o istorijskim događajima koristi više izvora.

Asmir Hasičić, smatra da predstavnici nevladinih organizacija, među kojima je i autor ovog teksta, koji smatraju i javno su iznijeli stav da ovakav nenaučni zastarjeli istorijski pristup pri pisanju udžbenika istorije koji namjerno zaboravlja i ne osvjetljava u lekcijama istine i o drugim događajima vezanim za genocide u Srebrenici i o opkoljenom Sarajevu, a to su zločini nad srpskim narodom, izazvati i produbljavati međunacionalnu mržnju. On tvrdi da su naši stavovi “izmišljanja koja imaju cilj da aktiviraju međunarodnu zajednicu koja se uključuje kada je riječ o osjetljivim temama.”

Njemu i njegovim nalogodavcima, istomišljenicima smeta stav OSCE-a koji i dalje smatra da se treba poštovati moratorij na teme koje se tiču događaja u BiH od 1992. do 1995. godine, koje ne trebaju biti u udžbenicima istorije.

Razočaran ponašanjem međunarodne zajednice OSCE-a koja je već reagovala i najavila produžetak moratorija nevoljno, razočaran zaključuje  da je moguće rješenje, produženje moratorija stavljanje problema pod tepih. “Najbolji kompromis bi bio da se produži moratorij, ali to je stavljanje problema pod tepih”, zaključuje Hasičić.”

I ako međunarodna zajednica odustane od moratorija da se u udžbenicima istorije ne govori o temama koje se tiču događaja u BiH od 1992. do 1995. godine, neće odustati od zahtjeva da se poštuje multiperspektivni pristup, pogled na određene događaje sa više strana i na osnovu više istorijskih izvora, koje danas bošnjački pisci udžbenika ne poštuju i ne misle poštovati, jer žele svoj rad zasnovati na monoperspektivnom pristupu, koristeći samo haške presude, i tako forsirati, iznositi samo jednu istinu, njihovu. Oni se toga i boje jer znaju šta radi međunarodna zajednica u susjednim zemljama, a vezano je za udžbenike istorije.

Hasičić i njegovi naredbodavci iz stranke SDA, znaju da međunarodna zajednica, OSCE u Srbiji pomogla da se na primjer u udžbeniku istorije, primjenjujući multifunkcionalni pristup pisanju istorije. Poštujući taj pristup na sljedeći način obradili lekcije o akciji hrvatske vojske Oluja. Svima je poznato da Hrvatski autori vide samo prvi dio Oluje, a Srpski autori samo drugi dio. U udžbeniku istorije predstavljena su oba djela Oluje. Predstavljena je i hrvatska vojna akcija i koji su uzroci za vojnu akciju, predstavljene su dileme oko te akcije. Predstavljeno je i sve što se poslije desilo-srpsko izbjeglištvo, srpske žrtve, spaljene kuće i otvoreno je pitanje kroz način na koji se danas obilježava Oluja. Stavljene su fotografije sa Tompsonovog koncerta I parastos u crkvi Svetog Marka u Beogradu.

Nisu njima osnovni problem predstavnici nevladinih organizacija, a ni predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik i ministar prosvjete dr. Dane Malešević koji govore da će uraditi sve da se udžbenici sa sadržajima koji ne zadovoljavaju kriterije multifunkcionalnog pristupa u opisivanju istorijskih događaja, koji se pišu samo na osnovu haških presuda, neće moći koristiti u školama u Republici Srpskoj. Njima je osnovni problem međunarodna zajednica koja će, nadam se zaustaviti manipulacije i propagandu koja se nalazi u lekcijama iz njihovih udžbenika istorije.

U toku su napadi i osuda putem medija i društvenih mreža premijera i ministra koji svojim izjavama, kojima najavlju da neće prihvatiti takve udžbenike, sadašnje i nove, koji na jednostran način prikazuju genocid u Srebrenici i opkoljeno Sarajevo, potencirajući samo da to predsjednik Republike Srpske negira genocid u Srebrenici i opkoljeno Sarajevo, a ne pitaju se o kvalitetu tih udžbenika i njihovom uticaju na međunacionalne odnose.

Ako se mediji i nevladine organizacije u Federaciji trude da osuđuju one koji šire propagandu i manipulišu kroz montirane slike i nacionalističke verzija prošlosti, pri tom negiraju istorijske činjenice, i zloupotrebljavajući istorijske izvore. Moralno je da imaju isti tretman prema svima koji se sa tim bave. Ako se tako ne ponašaju i oni sami postaju propagandisti i manipulatori.

Niko iz medija nije upitao ni predsjednika, a ni ministra koji argument stoje iza njihovih izjava, a niti su pitali predstavnike međunarodne zajednice za mišljenje kako riješiti ovaj problem.

Posebno bi bilo zanimljivo i neophodno prije rješenja ovog problema, čuti mišljenje profesora istorije sa univerziteta u BiH o ovoj temi.

Istoričari kao i novinari znaju da ih naučna i novinarska etika obavezuje da koriste više izvora i da čuju više strana.