Molim sve čitaoce da prilikom čitanja ovog mog teksta isključe sve svoje emocije prema državnoj ili entitetskoj zastavi, i da tekst čitaju isključivo uvažavajući međunarodne norme, zakone  o zastavama i praksu ponašanje institucija Republike Srpske prema svim zastavama.

Čitajući Zakon o zastavi BiH, Član 5. zakondavac propisuje zvanično isticanje zastave između ostalog:

“1.   Na svim zgradama Predsjedništva BiH, Vijeća ministara i njegova tri ministarstva, Parlamentarne skupštine BiH, Ustavnog suda BiH, Stalnog komiteta za vojna pitanja, Komisije za ljudska prava, Centralne banke i Stalne izborne komisije nakon njenog formiranja, kao i na bilo kojoj drugoj zgradi zajedničkih institucija ili institucije kojom upravljaju zajedničke institucije ili koja je odgovorna zajedničkim institucijama;”

“6.    Na graničnim prelazima BiH.”

Zakonom se određuje da u svim propisanim slučajevima koje reguliše zakon “druge zastave iz Bosne i Hercegovine neće se isticati zajedno sa zastavom Bosne i Hercegovine.”

“Zvanićno isticanje zastave u entitetima i nezvanična upotreba zastave regulisaće se posebnim zakonom.”

Član 1. zakona govori da “Ovim zakonom uređuje se oblik i izgled zastave BiH, kao i njeno isticanje na nivou države BiH.”

Državne isntitucija, odnosno država  nalazi se, između ostalog, u skladu sa ovim zakonom, na teritoriji Sarajeva, zatim na graničnom pojasu BiH, i na teritoriji Republike Srpske, u Gradu Istočno Sarajevo i u Banjoj Luci.

Jasno je da na teritoriji Sarajeva, glavnog grada BiH, (Član 1, stav 5, Ustav BiH) nalazi najviše države jer u njemu smješteno najviše institucija BiH.

Nije jasno koja društveno-politička zajednica, teritorija to Sarajevo! Usput, ne manje bitno, treba znati da nije donijeta odluka na Skupštini BiH, šta se to podrazumjeva pod Sarajevom. Jesu li to  četiri opštine koje danas čine Sarajevo, Grad Sarajevo koji je danas podijeljen entitetskom linijom ili je to područje devet opština bivšeg Grada Sarajeva (od kojih se neki dijelovi nalaze u Gradu Istočno Sarajevo) koje čine Kanton Sarajevo.

Može li se kazati da je to Sarajevo zajednica Grada Sarajeva i Grada Istočno Sarajevo?

Ako se uzme u obzir da imamo dva tumačenja, čitanja Člana 1., Stav 3, Ustava BiH.

Prvi: Bosna i Hercegovina sastoji se iz dva entiteta, FBiH i Republike Srpske (u daljem tekstu “Entiteti”)

Drugi: BiH je sastavljena iz dva entiteta, FBiH i Republike Srpske (u daljem tekstu “Entiteti”)

Oba ova tumačenja dijela člana Ustava BiH entitete priznaju i povezuju u zajedničkim institucijama BiH,  i po meni bi to povezivanje, susretanje trebalo biti priznato i pokazano  simbolično postavljanjem zajedno zastava BiH i Entiteta

Poštujući neka svjetska iskustva i praksu. univerzalne svjetske principe,  logično bi bilo da se teritorije u glavnom gradu gdje se nalaze zajedničke institucije države imenuju ili tretira kao Distrikt, kao zajednička teritorija BiH  i dva ravnopravna entiteta FBiH i Republike Srpske.

Imajući ovo u vidu , svi mi trebali bi biti dobronamjerniji, poštujući državu, entitete i narode, tumačiti, u stvari vidjeti iako ne stoji, postojeće zakone o zastavi i dozvoliti, prihvatiti praksu da se u zajedničkim institucijama gdje god da se nalaze u državi BiH postavi prvo državna zastava, do nje desno entitetska zastava, i dalje u nizu sve pripadajuće zastave društveno-političkih zajednica (kantoni, gradovi, opštine/općine.)

Dobro,  već čujem šta mi govorite: “druge zastave iz BiH neće se isticati zajedno sa zastavom BiH.”

Razumijem, tako je! Svi mi znamo šta su zakoni! Nadam se da znamo da zakon ne treba donositi ako su ljudi dobronamjerni, ako poštuju u svom ponašanju druge  i drugačije, ako poštuju njihova prava i slobode i sve identitete.

A sad, molim Vas ovo pročitajte više puta, opise ovog primjera, i pogledajte fotografije pa odgovorite prvo sebi, pa onda i svima nama da li ovi primjeri postavljanje zastava u Republici Srpskoj, u nizu vrijeđaju vas ili bilo koga drugog?

Zastava BiH, zastava Republike Srpske i zastava grada Istočno Sarajevo pred zgradom Skupštine grada Istočno Sarajevo.

Pred svakom opštinom u gradu Istočno Sarajevo postavljene su redom: Zastava BiH, Zastava Republike Srpske, Zastava te opštine, a negdje i zastava grada Istočno Sarajevo. Pogledajte fotografiju postavljenih zastava pred zgradom opštine Istočno Novo Sarajevo.

U sali Narodne skupštine Republike Srpske postavljen je Grb i zastava BiH, ne jedna nego tri!

Naglašavam da iako je bila obaveza države i entiteta da:”Zvanično isticanje (zastave BiH) u entitetima i nezvanična upotreba zastave regulisaće (regulišu) se posebnim zakonom, (zakonima)”, to nije do danas urađeno. Jučerašnja izjava obdusmana Bosne i Hercegovine to potvrđuje.

“Zakon o zastavi BiH ne uređuje pitanje unošenja zastave Republike Srpske u Predsjedništvo BiH, pa proizilazi da je dozvoljeno sve što nije izričito zabranjeno“, izjavio je ombudsman za ljudska prava u BiH Ljubinko Mitrović.

– I Zakon o zastavi Republike Srpske, odnosno o amblemu, ne uređuje ovo pitanje. Onda dolazite do toga da je dozvoljeno sve što nije zabranjeno, rekao je Mitrović na konferenciji za novinare u Banjaluci povodom obilježavanja Međunarodnog dana ljudskih prava, prenosi Srna.” (https://www.oslobodjenje.ba/vijesti/bih/ombudsman-za-ljudska-prava-o-zastavama-i-drugim-obiljezjima-dopusteno-je-sve-sto-nije-zabranjeno-416029)

“Ombusmeni BiH pozivaju sva zakonodavna tijela u BiH da prilikom kreiranja i usvajanja državnih i entitetskih simbola , i njihove upotrebe, obezbijede punu nacionalnu ravnopravnost i najviše standarde ljudskih prava i sloboda konstitutivnih naroda i ostalih građana,” prenijela je Srna.

Zastava i grb Federacije BiH su stavljeni odlukom Ustavnog suda BiH, jer nisu poštovana prava Srba iz Federacije BiH!

Ombudsman prof. dr Ljubinko Mitrović je rekao da je ovo potrebno uraditi u skladu sa međunarodnim standardima i domaćim zakonodavstvom, a prije svega načelima Povelje UN, Univerzalne deklaracije o ljudskim pravima i Dejtonskim sporazumom.

Dok se ne donesu izmjene i dopune zakona o zastavama, koji  postavljanje državne zastave u entitetima, i entitetskih u  državnim institucija podržavam stav obdusmana BiH prof. dr Ljubinka Mitrovića, da je isticanje zastave Republike Srpske u Predsjedništvu BiH dozvoljeno jer nije zabranjeno (njegov argument) , i dodajem uz to još jedan argument; a to je praksa poštovanja zastave BiH u Republici Srpskoj, praksom postavljanja zastave BiH na centralno mjesto ispred i u institucijama Republike Srpske, (neke od tih primjera možete vidjeti na fotografijama iznad u tekstu) iako ti nije određeno nijednim zakonom, što znači da to nije zakonska obaveza tih institucija.

Ovo ponašanje, koje nije provocirano zakonom, institucija Republike Srpske, isticanje zastave BiH je dokaz da one prihvataju i poštuju međunarodne standard u ovoj oblasti, a prije svega načela Povelje UN, Univerzalne deklaracije o ljudskim pravima i Dejtonskog sporazuma.

Moje mišljenje je da treba odmah istaknuti, postaviti na odgovarajuća centralna mjesta (hodnik nije odgovarajuće mjesto) zastavu Republike Srpske u Predsjedništvu BiH, iako ne postoji zakonska obaveza, jer Srbi imaju na to moralno pravo zbog svog odnosa prema državnoj zastavi, poštovanjem međunarodnih standarda o isticanju državne zastave BiH u Republici Srpskoj.

Autor: Dušan Šehovac