Hiljade srpskih toponima postoji širom planete, jedan je posebno zanimljiv i neobičan: Planina u Alberti 1918. “krštena” u čast srpskom vojskovođi. Putnik je visok 2.940 metara.

Država Kanada, pokrajina Alberta, stjenoviti vijenac Kananaskis i na njemu planina - Putnik! Ime je dobila baš po srpskom vojvodi Radomiru Putniku. I tako su je nazvali Kanađani još 1918. godine, odajući počast načelniku Vrhovne komande srpske vojske u Prvom svjetskom ratu.

Po našim znamenitim ličnostima i gradovima, nose imena još hiljade toponima u svijetu. Čak su se i u svemiru “zapatili” Srbi, na Mjesecu postoji krater nazvan po Milutinu Milankoviću, jednom od najvećih klimatologa i astronoma 20. vijeka. Naši toponimi nizali su se vijekovima u geografskim kartama širom planete, u Rusiji, Kanadi, Sjevernoj Americi, pa u 11 država SAD-a čak 18 zajednica, tri opštine i devet prirodnih atrakcija nosi naziv Beograd. Srpska dijaspora, ipak, posebno se ponosi kanadskom planinom Putnik. Zato su Ravnogorski pokret iz Kalgarija, najvećeg grada Alberte i grupa ljudi iz susjednog Edmontona, postavili 2012. godine spomen-ploču, u podnožju planine.

- Planina Putnik nazvana je u znak vječnog sjećanja na muškarce i žene iz savezničkih oružanih snaga u Srbiji i njihovog vođe, vojvode Radomira Putnika (1847-1917) - isklesano je na spomen-ploči, na engleskom jeziku.

Srbija je izgubila četvrtinu svog stanovništva, kako pripadnika vojske, tako i civila za vrijeme Prvog svjetskog rata (1914-1918). Ova žrtva bila je dio kanadskih i savezničkih borbi u Evropi protiv tri carevine u cilju zaštite ljudskih prava i slobode čovječanstva.

Spomen-ploču otkrio je jedan od najstarijih članova Ravnogorskog pokreta u Kalgariju Branko Tumbas, a osvještao je Obrad Filipović, paroh srpske crkve Sveti Simeon Mirotočivi u Kalgariju. Srpska zajednica u tom gradu broji do 5.000 pripadnika i postavljanje spomen-ploče na Putniku, dio je aktivnosti nekoliko srpskih organizacija u predstavljanju srpske istorije, tradicije i kulture.

- Planina je, inače, deo lanca stenovitih planina između kanadskih provincija Alberte i Britanske Kolumbije u planinskom masivu Kananaskis i visoka je 2.940 metara - kaže prof. Dobrivoje Stanojević, sa Fakulteta političkih nauka.

Dok iza većine drugih srpskih toponima po svijetu stoji potreba naših doseljenika da postave znake kao uspomene na svoja rodna mjesta i domovinu, planina Putnik je “krštena” u čast pobjedama i značaju vojvode Putnika u Prvom svjetskom ratu. A to ime je dodijeljeno prije gotovo 100 godina, odmah po završetku rata.

Foto: Wikipedia, pokrenisrbiju

Kako Stanojević kaže, od seoba pod Arsenijem Čarnojevićem, kada su se Srbi sklanjali od turskog ugnjetavanja, pa do posljednjih decenija i bijega od rata i potrage za boljim životom, Srbi su nosili dio svoje kulture, istorije, pa i toponima.

- U znak uspomene na ostavljene rodne krajeve “rađala” su se mesta sa takvim imenima u tuđini - kaže Stanojević.

Tako u Rusiji postoji grad Pančevo, u Americi su po Beogradu i Srbiji nazvane mnoge lokacije. A, postoje i slučajevi, u skladu sa tezom “Srbi, narod najstariji” i naše sklonosti da sve što nam se učini da zvuči kao neka naša riječ, odmah i povežemo sa nama, iako to mnogo puta nije slučaj.

Svoje nacionalne tragove Srbi su ostavljali širom Sjeverne Amerike. Etnolog Marinel Mandreš iz Kolorada napisala je studiju “Srpski toponimi u Sjevernoj Americi”, u kojoj tvrdi da najviše simbola srpstva ima u hramovima, ali i na grobljima, u srpskim organizacijama, američkim muzejima i drugim institucijama.

Nacionalni muzej Teksasa čuva u Hjustonu sliku prvog srpskog doseljenika Đorđa Šagića, koji se uselio 1815. godine. U Koloradu ime Beograd nosi jedna poštanska kancelarija, u Ilinoisu - grad, osnovan 1822. godine, a u Mejnu - varoš nastala 1796. godine. Kroz ovaj grad teče i potok Belgrejd, a grad okružuju sela Nort Belgrejd, Belgrejd Depot i Belgrejd Mils, a u blizini se nalaze i Belgrejd jezera, jedna od glavnih turističkih atrakcija ove države.

Njegoš, Karadžić, Pupin, Tesla...

Svoje spomenike u Americi imaju srpski velikani Petar Petrović Njegoš, Vuk Karadžić, Mihajlo Pupin, Nikola Tesla, vladika Nikolaj Velimirović, Draža Mihailović, kralj Petar Drugi Karađorđević i mnogi drugi nacionalni prvaci.

U čast Nikole Tesle Džon Tredvel je krajem 1897. godine, ime Tesla dao jednom rudarskom gradu u Kaliforniji, a isto ime od 1900. nosi i jedan zaselak u državi Zapadna Virdžinija.